Julia Woykowska, znana również jako Julia Molińska, była niezwykle wpływową postacią w historii Wielkopolski w XIX wieku. Jej działalność na polu edukacji, emancypacji kobiet oraz literatury i publicystyki miała ogromny wpływ na rozwój społeczno-kulturalny regionu, a także na kształtowanie nowoczesnej świadomości kobiecej w Polsce.

Woykowska odegrała kluczową rolę w edukacji kobiet. W połowie lat 30. XIX wieku powróciła do Poznania z patentem guwernantki i rozpoczęła nauczanie w wielkopolskich dworach. W 1840 roku otworzyła pensję dla panien w Poznaniu, co stanowiło istotny krok w kierunku edukacji dziewcząt, które w tamtym czasie miały ograniczony dostęp do nauki. Poprzez swoją działalność pedagogiczną propagowała konieczność kształcenia kobiet, co było nowatorskim podejściem w ówczesnym społeczeństwie.

Była jedną z pierwszych emancypantek w regionie, głosząc hasła dotyczące postępu społecznego oraz równouprawnienia kobiet i warstw niższych. Dążyła do zmiany stereotypów dotyczących roli kobiet w społeczeństwie, promując ich równouprawnienie w dostępie do edukacji i aktywności zawodowej. Jej działania miały na celu nie tylko wyzwolenie Polski spod zaborów, lecz także poprawę sytuacji społecznej oraz budowanie świadomości obywatelskiej wśród Polek.

Woykowska była również ważną postacią literacką i publicystyczną. Jako pisarka, publicystka i redaktorka poruszała w swoich pracach tematy związane z prawami kobiet oraz społecznymi reformami. Była założycielką i redaktorką pierwszego czasopisma dla kobiet w Wielkopolsce – „Pierwiosnek” (wydawanego w latach 1842–1843). Czasopismo to miało na celu edukację i emancypację kobiet, promując czytelnictwo, rozwój intelektualny oraz patriotyzm wśród Polek. Publikowała artykuły o charakterze społeczno-kulturalnym, literackim i moralnym, zachęcając kobiety do samorozwoju i aktywnego udziału w życiu społecznym. „Pierwiosnek” stał się platformą wymiany myśli intelektualnych i społecznych, co miało ogromne znaczenie dla rozwoju kultury oraz świadomości narodowej wśród Polaków w Wielkopolsce, która znajdowała się pod silnym wpływem germanizacji.

Julia Woykowska angażowała się także w działalność patriotyczną i społeczną. W okresie zaborów aktywnie wspierała działania na rzecz podtrzymania polskiej tożsamości narodowej. Jej publikacje miały wymiar patriotyczny, wzmacniając poczucie przynależności narodowej wśród czytelników. Brała również udział w inicjatywach kulturalnych i edukacyjnych, które przyczyniały się do budowania polskiej świadomości narodowej w Wielkopolsce.

Jej życie osobiste było pełne skandali, co czyniło ją postacią kontrowersyjną, ale również fascynującą. Odwaga w głoszeniu postępowych poglądów oraz walka o prawa kobiet często budziły oburzenie w konserwatywnym społeczeństwie, jednak to właśnie te cechy uczyniły ją pionierką ruchu emancypacyjnego w Polsce.

Julia Woykowska stała się inspiracją dla przyszłych pokoleń kobiet. Jej zaangażowanie w walkę o prawa kobiet oraz odwaga w dążeniu do zmian społecznych inspirowały późniejsze działaczki społeczne i feministyczne. Dzięki swojej działalności publicystycznej i edukacyjnej wywarła ogromny wpływ na rozwój polskiej kultury i oświaty w regionie oraz przyczyniła się do kształtowania nowoczesnej świadomości kobiecej.

​

​

​

​

Urodziła się w Bninie koło Śremu 12 marca 1816 roku w rodzinie urzędniczej,. Jej ojciec Wiktor Moliński był szlachcicem. , nie jest pewne gdzie chodziła do szkoły, najprawdopodobniej albo w Kaliszu albo w Lesznie, prawdopodobnie studiowała we Wrocławiu. Po studiach pracowała w Wielkopolskich dworach jako guwernantka, w 1841 poślubiła Antoniego Woykowskiego. Doskonala znała język niemiecki i francuski.

W Poznaniu przy ulicy Wrocławskiej próbowała założyć postępową pensję dla dziewcząt, w której obok języka polskiego i historii Polski chciała nauczać przedmiotów przyrodniczych, ówcześnie uważanych za zbędne w edukacji kobiet. Pensja p[o kilkunastu tygodniach została zamknięta na skutek nakazu władz pruskich.

 Była pisarką, publicystką, redaktorką, dyplomatką.

Mieszkała przy Starym Rynku , gdzie prowadziła bardzo znany Salon Literacki. Znała się z Bibianną Moraczewską i Narcyzą Żmichowską.

Razem z mężem Antonim prowadziła „Tygodnik Literacki w latach 1838-1845

Jest autorką „Piosenek dla Ludu”

elementarzy „Mały Tadzio” i „Mała Marynia”

ewangeliarza „Marynia czyli rozmowy o pierwszych zasadach świętej religii”

powieści „Dwie książki które stary Wojciech kupił na jarmarku do czytania w niedzielne popołudnia”

opracowała też popularną Historię Polski

oprócz tego pisała też liczne artykuły publicystyczne i krytycznoliterackie

 

Głosiła idee wiecznego postępu, doskonalenia się jednostki ludzkiej, walczyła piórem o wyzwolenie Polski będąc bardzo krytyczną wobec zaborców. Była zwolenniczką krytyki zaangażowanej społecznie.

Gościnność, otwarty tryb życia, wypłacanie autorom „Tygodnika Literackiego” honorariów, liczne długi w drukarniach, problemy zdrowotne doprowadziły rodzinę do krachu finansowego. Dom przy Starym Rynku został zlicytowany a rodzina przeprowadziła się na Rybaki do nieogrzewanej jednej izby. Pomógł im przyjaciel Jan Nepomucen z Oleksowa Gniewosz a potem Antoni Woykowski dostał spadek po wuju Władysławie Rutterze. Małżeństwo wróciło do centrum Poznania. Dokładna lokalizacja ich mieszkań nie jest znana. Nie zachował się też żaden portret Julii Molińskiej – Woykowskiej.

Zmarła w szpitalu Wszystkich Świetych we Wrocławiu w 1851

Jest patronką Fundacji im. Julii Woykowskiej, która prowadzi szkolenia i warsztaty, organizuje akcje społeczne i happeninghi, realizuje projekty skierowane do kobiet.

​

​

​

​

Źródła:

• Julia Molińska – Woykowska

• pl.wikipedia.org/wiki/Julia_Molińska-Woykowska

• Julia Molińska – Woykowska (w; ) Wielki Słownik Pisarek

• Pisarki.fandom.com/wiki/Julia_Woykowska

• Julia Woykowska (w: ) Poznaniacy i poznanianki, poznaj ich.

• T. Wrzesiński, „Julia Woykowska – pionierka emancypacji kobiet w Wielkopolsce”, Poznań, 2008.

• M. Nowak, „Kobiety Wielkopolski XIX wieku – między tradycją a nowoczesnością”, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań, 2015.

• A. Kowalska, „Historia czasopism kobiecych w Polsce. ‘Pierwiosnek’ Julii Woykowskiej”, Wydawnictwo Literackie, Kraków, 2012.

• B. Majewska, „Wpływ działalności Julii Woykowskiej na rozwój oświaty w Wielkopolsce”, Przegląd Historyczny, nr 3, 2010.