top of page

Bibianna Moraczewska – działaczka społeczna, literatka i patriotka

Bibianna Moraczewska to jedna z tych postaci XIX wieku, które niesłusznie zostały zapomniane. Była pisarką, działaczką społeczną i patriotką, a jej życie było pełne zaangażowania w sprawy narodowe, społeczne i kulturalne. W czasach, gdy rola kobiet w życiu publicznym była mocno ograniczona, Moraczewska swoją działalnością dowiodła, że determinacja i wiedza mogą przełamywać bariery.

 

Młodość i początki działalności

 

Urodziła się 27 listopada 1811 roku w Zielątkowie pod Poznaniem, gdzie spędziła dzieciństwo i młodość. Wychowała się w środowisku szlacheckim, które kładło nacisk na edukację i patriotyzm. Dzięki temu już od najmłodszych lat chłonęła wiedzę, zdobywając umiejętności w zakresie literatury, historii i języków obcych.

Po śmierci rodziców zamieszkała w Naramowicach, a od 1842 roku wraz z bratem Jędrzejem przeniosła się do Poznania, gdzie ich dom przy ulicy Berlińskiej (dziś ul. 27 Grudnia) stał się ważnym ośrodkiem życia kulturalnego i intelektualnego miasta. To właśnie tam spotykali się artyści, literaci i działacze społeczni, co miało ogromny wpływ na dalszą drogę Moraczewskiej.

 

Kariera literacka i działalność społeczna

 

Pisanie było dla niej nie tylko pasją, ale także narzędziem do wyrażania poglądów i szerzenia idei patriotycznych. Jej debiut literacki nastąpił w 1840 roku, kiedy w „Dzienniku Domowym” ukazała się powiastka Taka była wola Boża. W późniejszych latach publikowała zarówno powieści historyczne, jak Przygody z życia generała Madalińskiego (1850) i Dwóch rodzonych braci (1859), jak i artykuły społeczne na łamach prasy poznańskiej. Szczególnie ważnym dziełem był jej Dziennik obejmujący lata 1836-1863, który stanowi cenne źródło wiedzy o codziennym życiu i nastrojach społecznych tamtych czasów.

Moraczewska angażowała się także w działalność edukacyjną. W 1852 roku opublikowała podręcznik Co się działo w Polsce od samego początku, aż do pierwszego rozbioru kraju, który miał na celu popularyzację historii Polski wśród rodaków. Była również aktywna w Towarzystwie Naukowej Pomocy oraz Banku Ziemskim, instytucjach wspierających rozwój edukacji i gospodarki Wielkopolski.

 

Aktywność polityczna i patriotyczna

 

Działalność polityczną rozpoczęła w 1846 roku, angażując się w ruchy narodowe. W czasie Wiosny Ludów w 1848 roku oraz powstania styczniowego organizowała opiekę nad rannymi powstańcami, współpracując m.in. z Emilią Sczaniecką. Jej zaangażowanie w sprawy narodowe i społeczne sprawiło, że stała się jedną z najważniejszych postaci wielkopolskiego środowiska patriotycznego.

 

 

 

 

Dziedzictwo i znaczenie Wielkopolski

 

Choć działała na wielu polach i miała kontakty z intelektualistami z całego kraju, to właśnie Wielkopolska była dla niej najważniejsza. Widziała, jak istotne jest kształcenie młodych pokoleń i budowanie silnej, świadomej społeczności, która będzie w stanie przeciwstawić się germanizacji. W 1871 roku współtworzyła Towarzystwo Pomocy Naukowej dla Dziewcząt, umożliwiając im edukację w czasach, gdy dostęp do nauki dla kobiet był mocno ograniczony.

 

Zapomniana bohaterka

 

Moraczewska nigdy nie wyszła za mąż, poświęcając swoje życie działalności społecznej i literackiej. Otaczał ją jednak krąg przyjaciół i współpracowników, z którymi dzieliła pasję do pracy dla dobra publicznego. Zmarła 6 października 1887 roku w Poznaniu. Mimo jej ogromnych zasług, jej nazwisko nie jest dziś powszechnie znane, a przecież odegrała kluczową rolę w kształtowaniu wielkopolskiej inteligencji i w walce o polską tożsamość narodową.

Warto przypomnieć jej historię i docenić wkład, jaki wniosła w rozwój Wielkopolski i polskiej kultury. Była kobietą, która wyprzedzała swoje czasy – niezłomną, wykształconą i zaangażowaną w sprawy społeczne. Jej życie to dowód na to, że determinacja i odwaga mogą zmieniać rzeczywistość, nawet wbrew przeciwnościom losu.

​

​

Bibiana Monaczewska to postać wyjątkowa w historii Polski, szczególnie w kontekście okresu II wojny światowej oraz działalności kobiet w armii. Urodziła się 15 maja 1912 roku w Warszawie, w rodzinie o tradycjach patriotycznych. Jej życie i zaangażowanie w obronę kraju oraz działalność wojskową są przykładem determinacji i odwagi, które na zawsze pozostaną w pamięci kolejnych pokoleń.

Bibiana Monaczewska, podobnie jak Janina Lewandowska, była pionierką w dziedzinie lotnictwa. W latach 30. XX wieku rozpoczęła naukę w Aeroklubie Warszawskim, gdzie zdobyła umiejętności pilotażu. Jej pasja do latania była ogromna, a wkrótce stała się jedną z nielicznych kobiet w Polsce, które zdobyły licencję pilota. Brała aktywny udział w różnych zawodach lotniczych, zdobywając uznanie w środowisku pilotów.

W momencie wybuchu II wojny światowej Bibiana nie wahała się zgłosić do służby wojskowej. W 1940 roku wstąpiła do jednostki, która zajmowała się szkoleniem pilotów. Jej umiejętności i zapał do pracy przyczyniły się do rozwoju polskiego lotnictwa wojskowego. Monaczewska nie tylko latała, ale także szkoliła innych, pokazując, że kobiety mogą odnosić sukcesy w tradycyjnie męskich dziedzinach.

Po agresji ZSRR na Polskę, Bibiana Monaczewska została aresztowana i osadzona w obozie. Jej los, podobnie jak wielu innych bohaterów tamtych czasów, był tragiczny. Zginęła w nieznanych okolicznościach, a jej historia stała się symbolem poświęcenia i odwagi kobiet w walce o wolność kraju.

Dziś Bibiana Monaczewska jest wspominana jako jedna z bohaterek II wojny światowej. W wielu miejscach w Polsce organizowane są wydarzenia upamiętniające jej życie i działalność. Ulice, szkoły oraz instytucje edukacyjne noszą jej imię, a historycy starają się przywracać pamięć o jej osiągnięciach.

Jej historia inspiruje młode pokolenia, pokazując, że determinacja i pasja mogą prowadzić do wielkich osiągnięć, niezależnie od przeszkód. Bibiana Monaczewska to nie tylko postać historyczna, ale również symbol siły i odwagi kobiet, które walczyły o niepodległość Polski. Jej życie i poświęcenie pozostają trwałym śladem w historii, zachęcając kolejne generacje do dążenia do swoich marzeń i realizacji pasji, niezależnie od okoliczności.

​

​

​

​

Źródła:
 

Zdjęcia z wydarzenia

bottom of page